Troseddau gyrru
Mae ystod eang o droseddau gyrru, ond maen nhw’n perthyn yn bennaf i ddau gategori: gyrru’n beryglus, a gyrru’n ddiofal neu’n anystyriol.
Gyrru peryglus
Y drosedd o yrru'n beryglus yw pan fydd gyrru'n disgyn yn llawer is na'r safon ofynnol a ddisgwylir gan yrrwr cymwys a gofalus. Mae'n cynnwys ymddygiad a allai eich peryglu chi’ch hun neu yrwyr eraill.
Dyma enghreifftiau o yrru'n beryglus:
- goryrru, rasio, neu yrru'n ymosodol
- anwybyddu goleuadau traffig, arwyddion ffyrdd neu rybuddion gan gyd-deithwyr
- goddiweddyd yn beryglus
- gyrru dan ddylanwad diod neu gyffuriau, gan gynnwys cyffuriau presgripsiwn
- gyrru pan foch yn anffit, gan gynnwys bod ag anaf, methu gweld yn glir, peidio â chymryd cyffuriau presgripsiwn, neu fod yn gysglyd
- gwybod bod gan y cerbyd nam peryglus neu lwyth anniogel
Mae pethau sy’n tynnu’ch sylw hefyd yn achosi gyrru peryglus, er enghraifft:
- defnyddio ffôn llaw neu offer arall
- darllen, neu edrych ar fap
- siarad â chyd-deithiwr ac edrych arno
- tanio sigarét, dewis cerddoriaeth, tiwnio'r radio
Cosbau am achosi marwolaeth drwy yrru'n beryglus
Y cosbau am achosi marwolaeth drwy yrru'n beryglus yw un i 14 mlynedd yn y carchar, a gwaharddiad rhag gyrru am o leiaf ddwy flynedd.
Gyrru’n ddiofal neu’n anystyriol
Mae'r drosedd o yrru heb ofal a sylw dyledus (gyrru'n ddiofal) yn cael ei chyflawni pan fydd eich gyrru'n is na'r safon ofynnol a ddisgwylir gan yrrwr cymwys a gofalus, ac mae'n cynnwys gyrru heb ystyriaeth resymol i ddefnyddwyr eraill y ffordd.
Dyma rai enghreifftiau o yrru'n ddiofal neu'n anystyriol:
- goddiweddyd ar y tu mewn
- gyrru'n rhy agos at gerbyd arall
- gyrru drwy olau coch drwy gamgymeriad
- troi i mewn i lwybr cerbyd arall
- y gyrrwr yn colli sylw mewn ffordd a allai gael ei hosgoi drwy diwnio'r radio, tanio sigarét etc
- fflachio goleuadau i orfodi gyrwyr eraill i ildio
- camddefnyddio lonydd i gael mantais dros yrwyr eraill
- aros yn ddiangen mewn lôn oddiweddyd
- gyrru’n araf neu frecio’n ddiangen
- dallu gyrwyr eraill â goleuadau heb eu gostwng
Cosbau am achosi marwolaeth drwy yrru'n ddiofal
Y cosbau am achosi marwolaeth drwy yrru'n ddiofal neu'n anystyriol yw hyd at 5 mlynedd yn y carchar, a gwaharddiad rhag gyrru am o leiaf flwyddyn.
Gyrru dan ddylanwad
Mae gyrru dan ddylanwad alcohol neu gyffuriau (cyfreithiol ac anghyfreithlon) yn drosedd benodol, ond gellir barnu hefyd ei fod yn yrru'n beryglus neu'n ddiofal.
Rhagor o wybodaeth am yrru ar alcohol a chyffuriau
Troseddau eraill
Mae'n drosedd:
- gyrru heb drwydded yrru ar gyfer cerbyd o'r dosbarth sy'n cael ei yrru
- gyrru heb yswiriant
- gyrru heb MOT
- gyrru tra'ch bod wedi'ch hanghymhwyso
Cosbau am achosi marwolaeth drwy yrru heb ddogfennau
Y cosbau am achosi marwolaeth drwy yrru tra'ch bod heb drwydded, heb yswiriant neu wedi'ch hanghymhwyso yw hyd at ddwy flynedd yn y carchar, dirwy ddiderfyn, neu'r ddau, a gwaharddiad rhag gyrru am o leiaf flwyddyn.
Defnyddio dyfais symudol
Mae defnyddio ffôn symudol neu ddyfais i’w dal yn y llaw yn drosedd benodol ond gellir barnu hefyd bod hyn yn yrru'n beryglus neu'n ddiofal.
Mae’r cosbau'n cynnwys pwyntiau ar eich trwydded a dirwy. Gallech golli’ch trwydded os ydych wedi pasio’ch prawf yn ystod y ddwy flynedd diwethaf.